“Non-Profit Corporation (NPO) şirket yapısı, kar amacı gütmeyen şirketler olarak anılmaktadır.
Eğer kurduğunuz organizasyon, eğitimsel, bilimsel, dini ve ya hayra dayalı bir girişim odaklıysa, vergi muafiyeti ve sınırlı sorumluluk koruması gibi avantajlardan faydalanmak için bu organizasyonu Kar Amacı Gütmeyen Şirket (Non-Profit Corporation ya da NPO) olarak kurmak mantıklı olacaktır. Kar amacı gütmeyen bir şirket kurmak, sizi ve şirketinizin yöneticilerini, kişisel varlıklarınızı şirkete ait mali sorumluluklardan ayrı tutarak hukuksal koruma altına alacaktır. Buna ek olarak kar amacı gütmeyen şirketlerin birkaç avantajı daha vardır. Genel itibariyle bu şirketler şu tip avantajlardan faydalanırlar:
- Sınırlı sorumluluk koruması: Şirket sahibi ve yöneticiler, şirkete ait borç ve mali sorumluluklardan sorumlu değillerdir.
- Sonsuza kadar varlığını koruyabilme: Şirket sahipleri veya yöneticilerinin şirket ile bir bağlantısı kalmasa dahi şirket varlığını sürdürebilir.
- Hibe/Bağış için uygun olma: Kar amacı gütmeyen şirketler belirli kamu ve özel bağışlarından ve hibelerinden faydalanabilirler.
Non-Profit Corporation Nasıl Kurulur?
Hukuksal olarak kar amacı gütmeyen şirketlerin, kar amacı güden standart veya S-Şirketlere göre bağlı oldukları daha farklı kurallar bütünü olsa da, kuruluş aşamasında bir farklılıkları yoktur. Bu tip şirketler de tıpkı diğerleri gibi bir Şirket Ana Sözleşmesi (Articles of Incorporation) düzenlemeleri ve eyalet nezdinde resmi olarak başvurmaları gerekir. Kar Amacı Gütmeyen Şirketler için Vergi Formları Kuruluş aşamasında kar amacı gütmeyen şirketlerin diğerlerinden bir farkı, vergi muafiyeti statüsünü alabilmeleri için yapmaları gereken işlemler olmasıdır. Bu bağlamda, kar amacı gütmeyen şirketler IRS (Amerikan Gelir Dairesi) nezdinde 1023 numaralı formu doldururlar. Buna ek olarak, birçok eyalette, eyalet seviyesinde de vergiden muafiyet için bir belge doldurulması gerekir; zira IRS federal bir kurumdur ve federal düzeyde vergi düzenler ve toplar.
Başvurunun kabulü halinde kar amacı gütmeyen şirket, IRS tarafından 501 (c) kapsamında vergiden muaf kabul edilir. Bu kapsamdaki şirketler şu avantajlardan yararlanırlar:
- Vergi muafiyeti: Bu şirketler hem federal hem de eyalet yönetimlerine vergi ödemesi yapmazlar.
- İtibar: Resmi olarak “kar amacı gütmeyen” olan kuruluşların bağış ve yardım toplaması çok daha kolaydır.
- Vergiden düşülebilir bağışlar: Kişiler tarafından resmi olarak tanınmış kar amacı gütmeyen şirketlere yapılan bağışlar, vergiden daha sonra düşülebilir.
- Emlak vergisinden muafiyet
- Düşük posta ücretleri
Vergi Muafiyeti Statüsü için Nasıl Başvurulur?
Birçok kar amacı gütmeyen organizasyon modeli olmasına rağmen, bu tipte bir organizasyon kurmak isteyen müşterilerimiz çoğunlukla 501(c)(3) statüsü altında vergiden muaf olan şirketleri kurmayı tercih etmektedirler. Bu konuda hangi belgenin doldurulması gerektiğini belirtmiştik. Ancak daha fazla yardım almak veya bu işlemi bizim aracılığımızla kolay ve hızlı bir şekilde yapmak için lütfen iletişime geçiniz.
Hangi Sebeplerle Kar Amacı Gütmeyen Şirket Kurulabilir?
1) Yazının başında belirtildiği gibi eğitimsel, bilimsel, dini ve ya hayra dayalı bir organizasyon fikriniz varsa, vergi avantajlarından faydalanmak için başvurabilirsiniz.
2) Bunu bir dernek ve ya kuruluş altında yapmayı düşünüyorsanız, vergi muafiyeti almanın bu tip organizasyonlar için bir kar amacı gütmeyen şirketten daha zor olduğunu bilmelisiniz. Ayrıca, resmi olarak kar amacı gütmeyen bir kuruluş
(organizasyon ve ya şirket) olarak tanınmadığınız sürece de kimi hibelere başvuramayacağınızı ve daha zor bağış ve yardım toplayacağınızı bilmelisiniz.
3) Şirketiniz vergi muafiyetini aldığı takdirde, size bağış yapan kişiler bu bağışlarını kişisel federal ve eyalet gelir vergilerinden düşebilirler.
4) Bu şirketlerin üyeleri ve yöneticileri kişisel mali sorumluluktan korunmuşlardır. Dolayısıyla kişisel varlıkların (ev, araba vb.) şirketin uğradığı mali zor durumlardan etkilenmez. Bu şirketleşmemiş organizasyonlar için geçerli değildir.
Kar Amacı Gütmeyen Şirket Kurmak için Avukata İhtiyacım Var Mı?
Hayır. Tüm işlemleri kendi başınıza yapabilirsiniz. Bir avukatın varlığına ihtiyaç duyulmaz. Ancak bu işlemler sırasında bir danışmana ve ya işlemleri sizin adınıza yürütebilecek profesyonellere ihtiyaç duyabilirsiniz. Bu durumda bizimle irtibata geçmekten çekinmeyiniz.
Kar Amacı Gütmeyen Şirket Kurarken Takip Edilecek Adımlar Nelerdir?
1) İşiniz için bir isim seçmelisiniz.
2) Başvurunuzu dilerseniz gerekli formları doldurup resmi makamlara Şirket Ana Sözleşmesi ile birlikte gerçekleştirebilirsiniz; ya da tüm bu işlemler için bize ulaşabilirsiniz.
3) IRS nezdinde vergi muafiyeti için başvurmalısınız.
4) Eğer gerekliyse eyalet nezdinde vergi muafiyeti için başvurmalısınız.
5) Şirket iç tüzüğü çıkarmalısınız.
6) Şirket yöneticilerini atamalısınız.
7) Yönetim Kurulu toplantısı düzenlemelisiniz.
8) İşiniz için gerekli tüm ruhsat ve izinleri almalısınız.
Kar Amacı Gütmeyen Şirketimin Bağış Toplamak için Eyalet Makamlarına Kaydolması Gerekir Mi?
Çoğu eyalette kar amacı gütmeyen şirketlerin bağış isteğinde bulunabilmesi için kendisini o eyaletin veri tabanına kaydettirmesi gerekir. Kimilerindeyse, kar amacı gütmeyen şirket bizzat bağış isteğinde bulunmayacak olsa bile, o eyalette bulunan kişilerden yasal olarak bağış alabilmesi için (örneğin internet üzerinden) yine de eyaletin veri tabanında kayıtlı olması gerekir.
Buna ek olarak, kar amacı gütmeyen şirketin yıllık gelirinin $25.000’ı geçmesi halinde, IRS bu şirketin Form 990 aracılığıyla kayıtlı olduğu tüm eyaletleri kamuoyuna açık şekilde duyurmasını ister.
Yukarıda dile getirilen işlemlerin yapılmaması halinde, cezalar gelebilir ve örneğin alınan bağışlar geri iade edilmek zorunda kalınabilir ve ya daha ciddi adli sorunlarla karşılaşılabilir. Eyaletlere kar amacı gütmeyen şirketinizi nasıl kaydettireceğiniz konusunda bizden yardım alabilirsiniz.
501 (c)(3) Kapsamındaki Şirketlerin Özel Fon (Private Foundation) Yerine Kamu Destekli (Publicly Supported) Organizasyon Olarak Sınıflandırılmaları için Ne Yapmak Gerekir?
Milli Gelirler Yasası 509(a) (Internal Revenue Code) uyarınca, kar amacı gütmeyen bir organizasyon, gelirlerinin büyük bir bölümünü devlet hibe/fonları veya genel olarak kamunun direk iştirakinden elde ediyorsa, kamu destekli organizasyon olarak sınıflandırılabilir. Bu sınıflandırma ile, organizasyonlar daha az düzenlemeye uymak zorunda kalır ve özel fon dahilindeki kuruluşların ödemek zorunda oldukları belli vergilerden muaf olurlar. Ancak bu statüyü kazanmak oldukça karmaşık yasal ve prosedürel işlemlere tabidir; dolayısıyla profesyonel yardım almanız faydalı olacaktır. Bu konuda dilerseniz bize; ya da çalışıyor olduğunuz danışmanlık servisine başvurabilirsiniz.
Kar Amacı Gütmeyen Şirketimi Nerede Kurmalıyım?
Kar Amacı Gütmeyen Şirket (NPO) kurmayı düşünen kişi veya gruplar, bunu çoğunlukla işlerini yürütecekleri eyalet içerisinde yapmayı tercih ederler. Bunun birkaç avantajı vardır:
- Daha az yasal zorluk
- Birden fazla eyalette imtiyaz vergisi ödemek ve yıllık rapor çıkarmak zorunda
kalmamak - Daha az masraf
ABD’de kurulmuş çoğu firma, yalnızca kurulmuş oldukları eyaletlerde değil, çoğunlukla başka eyaletlerde ve yurtdışında da işlerini yürütmektedirler. Bir kâr amacı gütmeyen kuruluş da bunu yapabilir; ancak tıpkı diğerleri gibi o da mecburi tutulduğu halde -ki çoğu eyalet için bu geçerli, iş yaptığı diğer eyaletlerde de resmi olarak kayıtlı olmalıdır. (Register To Do Business) Bunu takiben de o eyaletlerde de imtiyaz vergisi ödemesi ve yıllık
rapor çıkarması gerekir.
Kar Amacı Gütmeyen Şirketlerin de Yasal Temsilcisi Olmak Zorunda Mıdır?
Eyalet hukukuna göre, kar amacı gütmeyen şirketler de iş yapıyor oldukları her eyalette kayıtlı bir adrese sahip olmalıdırlar. Bu adreste bulunan şirket ya da kişi, yani özel ismiyle yasal temsilci (Registered Agent), belirtilmiş çalışma saatleri boyunca bu adreste bulunabilmelidir.
Kar Amacı Gütmeyen Şirketimi Kurduktan Sonra Şirket Uyumluluğunu Nasıl Sürdürebilirim?
Bütün şirketler, bulundukları eyalet içerisinde yıllık rapor çıkarma ve imtiyaz vergisi ödeme zorunluluğuna sahiptirler ancak çoğu kar amacı gütmeyen şirket vergi muafiyetine de sahiptir ve imtiyaz vergisini ödemez.
Bu zorunluluklara ek olarak, kar amacı gütmeyen şirketlerin her yıl kurulu oldukları eyalet nezdinde kayıtlarını yenilemeleri gerekmektedir. Kar amacı gütmeyen şirketler ayrıca vergi muafiyeti statülerinden dolayı çeşitli kanun ve kurallara tabidirler.
Kamuya Bağlı Hayır Kurumları (Public Charity) ile Özel Fonların Farkları Nelerdir?
Vergi muafiyetine sahip tüm hayır kurumları ya kamuya bağlı ya da özel fon kuruluşları olarak sınıflandırılırlar. Bu ayrımdaki ana etmen kamunun bu organizasyonların aktivitelerine ne kadar dahil olduğudur.
Genel itibariyle, kamuya bağlı hayır kurumları olarak sınıflandırılmış organizasyonların aktif programları bağış toplama ve yardım kabul etme üzerine kuruludur. Bu bağışlar ve yardımlar da çoğunlukla devlete bağlı kurum ve kuruluşlar, şirketler, özel fonlar veya kamu yararına çalışan hayır kurumlarından sağlanır. En göze çarpan örnekleri ise kiliseler,
hastaneler, okullar, üniversiteler ve kolejlerdir.
Bunun aksine, özel fonlar genellikle yalnızca bir mali kaynağa sahip olurlar. Bu da bir aile ve ya şirketin bağışları olabilir. Bu fonlar çoğunlukla elde ettikleri mali kaynağı başka hayır kurumlarına yardımcı olmak amacıyla bağış olarak verirler ve ya örneğin burs programları başlatabilirler.
Hayır Kurumlarının En Sık Kullandıkları Vergi Formları Nelerdir?
- Form 990, Gelir Vergisinden Muaf Organizasyon Gelir Formu (Return of
Organization Exempt from Income Tax) - Form 990-EZ, Gelir Vergisinden Muaf Organizasyon Kısa Gelir Formu (Short Form
Return of Organization Exempt from Income Tax) - Form 1023, 501 (c)(3) Kapsamında Vergi Muafiyeti Hakkı Tanınması için Başvuru
(Application for Recognition of Exemption for 501(c)(3) Charitable Organizations) - Form 1024, 501 (a) Kapsamında Vergiden Muafiyet Hakkı Tanınması için Başvuru
(Application for Recognition of Exemption for 501(a) Organizations) - Form 1120, Belirlenmiş Siyasi Organizasyonlar için Federal Gelir Vergisi Formu
(U.S. Income Tax Return for Certain Political Organizations)
Vergi Muafiyetine Sahip Organizasyonların Dâhil Olabilecekleri Aktiviteler Konusunda Bir Sınırlama Var Mı?
Evet, vergi muafiyetini kazandığı hakkın doğasına bağlı olarak, organizasyonlar ve ya şirketler dâhil oldukları aktiviteler sonucunda bu haklarından mahrum bırakılabilirler. Örneğin, 501 (c)(3) kapsamına dâhil olan hayır kurumları, siyasi herhangi bir aktivitede bulunamaz ve lobi faaliyetleri gösteremezler.
Kar Amacı Gütmeyen Şirketlerin Kaç Adet Yöneticiye Sahip Olmaları Gerekir?
Kimi eyaletlerde bu sayı en az 1 olarak belirlenmiştir; ancak çoğu eyalette bu rakam en az 3’tür.
______________________________
